Efes Antik Kenti, tarihte tamamen mermerden inşa edilmiş ilk şehirlerden biri olarak anılır. Bu antik kentte yapılar genellikle taş, tuğla ve ahşap kullanılarak inşa edilmiş olup, bu malzemelerin içinde en önemlisi taş – özellikle de mermer – olarak görülüyordu. Çevresinde birçok mermer ocağı bulunmasına rağmen, Efeslilerin bu değerli yapı malzemesini ilk nasıl keşfettikleri merak konusudur. Antik çağ yazarlarından biri bu keşfin öyküsünü şöyle anlatır: Efesliler Artemis Tapınağı’nı inşa ederken masraflı olacağı için önce Taşoz ve Paros adalarından mermer getirmeyi düşünürler. Tam bu sıralarda beklenmedik bir olay meydana gelir. Efesli bir çoban olan Pixodoros, dağda keçilerini otlatırken iki keçi kavga etmeye başlar. Keçilerden biri aniden diğerine saldırınca öteki kenara kaçar ve saldıran keçi hızını alamayarak kayanın yüzeyine toslar. Bu çarpmanın etkisiyle büyük bir kıvılcım çıkar ve kayadan bir parça koparak yere düşer. Eşi görülmemiş güzellikte beyaz bir mermer ortaya çıkmıştır. Çoban heyecanla şehre koşup buluşunu herkese gösterir ve olayı anlatır. Bu haber Efes’te büyük sevinç yaratır. Mermeri bulan çobanın adı değiştirilerek, kendisine “müjde” anlamına gelen Evangelos adı verilir. Böylece Efes’e sadece 9 km mesafedeki (bugünkü Belevi civarında, Sağlık Dağı eteklerinde) zengin mermer yatakları keşfedilmiş olur. Artemis Tapınağı da dahil olmak üzere kentin anıtsal yapıları, ilerleyen yıllarda bu yakın ocaklardan elde edilen mermerlerle inşa edilmiştir.